Trafik Adabı

2016 Yılı itibariyle MEB tarafından sürücülük eğitimi müfredatına eklenen olan Trafik adabı konusunu sizler için inceledik. Trafik adabı dersi, teorik eğitime ek olarak 4 ders saati olmak üzere  eklemiştir. Trafik adabı alanından 6 soru soru sorulacaktır.

Ülkemizde trafikte yaşananlar son derece üzücü.  Evde bir baba, okulda bir öğretmen veya hastanede bir doktor trafiğe çıktığında resmen bir canavara dönüşebiliyor. Her yere EDS takmakla, her noktaya polis koymakla bu problem bir nebze olsun çözülebilir. İnsanlar polisin veya herhangi bir ceza unsurunun olmadığı durumlarda yine kurallara uymayacaktır. Gönül ister ki insanlar ceza için değil, gerçekten toplumsal düzenin getirdiği beraber yaşama, saygı, sevgi, edep, adap gibi unsurları gözardı etmeden kurallara uysun.

GÖRGÜ KURALLARINA VE TRAFİK ADABINA UYMAYAN DAVRANIŞLAR:

TRAFİKTE KADINLARA YAPILAN NEZAKETSİZLİKLER:

Hep duyuyoruz ve görüyoruz trafikte seyrederken erkek sürücüler bayan sürücüler için tehdit oluşturmaktadır.Trafikte kişinin(bayan) hakkını gaspetmeye calışarak korku, heyecan vs. duyguları uyandırıp tatmin sağlamak acizliktir. Nasıl bir psikolojik sorunun davranışa dönüşmüş halidir bilemiyoruz. Kendi gücünü aracın gücüyle karşılaştıran bir insanın böyle saygısız tavrı toplumuzu mahvetmeye yeterlidir.  Trafiğin şakası olmaz lütfen bu tarz davranışlarda bulunmayalım. Bulunanları uyaralım. Bu tarz tavırları yapan kişilerin empati yeteneğini kaybetmiş olduğu açıkça ortadadır. Bunu yapan kişilerin de yarın başka şekillerde eşlerinin ve çocuklarının haklarının gasp edileceğinden korkmaları dünyanın adilane düzenin vaz geçilmez sonucudur. Bunu bir atasözüyle açıklamak istersek : “El için kuyu kazan, evvela kendi düşer.”

SELEKTÖRLERİN KULLANIMI:

Trafikte çok karşılaşılan hatalı kullanımlardan diğeri uzun lambaların kullanımıdır. Uzun lambalar aydınlatmanın yetersiz olduğu yerlerde kullanılır. Karşıdan araç geliyorsa kullanmak yasaktır. Görüyoruz ki sürücüler her yerde kullanmaktan çekinmiyor. Karşıdan gelenin gözlerine vuran uzun ışıklar hem dikkat dağıtıcıdır, hem de diğer araç sürücünün yoldaki hakimiyetini azaltır.  Bir araç sollanacağı zaman öndeki aracı uyarmak için selektör yapılması normaldir. Sollama bitene kadar uzunlar açılmaz.

Selektörlerin kullanımı: Esas itibariyle selektörün amacı uyarı yapmaktır ve teknik anlamda uzun ışıkların arka arkaya birkaç defa hızlıca kapatılıp-açılmasıdır.  Türkiye’de insanlar selektörü ne gibi amaçlarla kullanır bir de ona bakalım:

–  Karşıdaki araca geçebilirsin demektir.

–  Karşıdaki araca dur geçme yol benimdir demektir.

–  En sol şeritteki araca, bir arkadan gelen aracın yolumdan çekil demenin bir çeşididir.

–  Kırmızı ışıkta bekleyen bir araca arkadaki diğer bir aracın “yeşil yanmak üzere hadi uyanık ol” demenin başka bir yoludur.

–   Duyguların dışa vurulmuş şeklidir.

–   Yol kenarından geçen bayanları taciz etmenin yollarından biridir. Bazen kornayla desteklenir.

–    Otoyolda giderken karşı yönden gelen araç tarafından sıkça selektör yapılıyorsa bunun taşıdığı mesaj şudur “karşıda radar var yavaş git.”

Özetle gördüğünüz gibi Türkiye’de selektör yapmanın birçok anlamı var. Yukarıdaki davranışların hepsi saygısızca tavırlardır.  Bu gibi tavırlar bir insana yakışmayan tavırlardır.

MAKAS ATMAK:

Bazı insanlar trafikte makas atarak egolarını tatmin etmektedir. Otoyollar bu tür hareketlerin yapıldığı yerler değildir. Bütün yolların amacı insanların ulaşım hakkından faydalanmalarını sağlamaktır. Trafikte görebileceğiniz makas atan kişiler muhtemelen psikolojik desteğe ihtiyacı olan insanlardır. Esasen makas atan kişilerin kasıtlı adam öldürmeye teşebbüs suçundan yargılanması gerekmektedir. Kimse kimsenin yaşam hakkını ve mal bütünlüğünü tehdit edemez.  Makas atmak bir yetenek değildir, saygısızlık ve kişi hayatına kastetmektir. Makas atanları gördüğünüz zaman videolarını çekerek polise şikâyet ediniz. Yüklü miktarda ceza ödeyeceklerdir.

ARAÇTAN ÇÖP ATMAK:

Araç içinden çöp atmak çok saygısızca bir tavırdır. Bunun yanında doğal olarak yasaktır ve ceza gerektirir. Esasen ceza için değil, kendimizle olan barışıklık derecemizi ve kişisel bütünlüğümüzü ortaya koyar.  Hangi birimiz evimizde otururken yere çöplerimizi, izmaritlerimizi veya pet şişeleri atıyoruz? Madem öyle bir başka kişinin yaşam hakkına saygılı olmak gerekmez mi?

SİNYALLERİN KULLANIMI:

Modern toplumuzda sinyal kullananların sayısı çok fazladır dersek inanır mısınız? Hayır inanmayın. İnsanlar sinyalleri sadece kendilerine yol tayin etmek için kullanılan bir gösterge zannediyor. Durum öyle değil, sinyalin amacı diğer araçları uyarmaktır. Öyle bir algı var ki bir sürücü sinyal verdiği zaman diğer bir sürücü yol vermemek için hızlanmaya başlıyor bir anda. Tam tersi olması gerekirken yol vermemek için elinden geleni yapıyor.  Böyle olunca hiçbir araç sinyal kullanmıyor.  Bir gün deneyin, önce sinyal verin göreceksiniz ki arkadan gelen araç aniden hızlanmaya başlayacak ve sonra sinyal vermemeye başlayacaksınız.

Aynı anda sadece 1 şerit değiştirmek doğrudur. Bazı trafik canavarı sürücüler 3-4 şerit birden değiştiriyor. Bu neyin ispatıdır?

Neden sinyal önemlidir? Araç içindeyken dış dünyayı 360 derecelik bir açıyla görmeniz mümkün değildir. Tam solunuzdaki ve tam sağınızdaki araçları göremeyeceğiniz kör noktalar oluşabilir. Bu aracın ayna yapısından kaynaklanabileceği gibi diğer araçların sizin aracınıza olan yakınlığına da bağlı olabilir. Aynı zamanda geniş şeritli yollarda araç yakınınızdaysa, görüşünüzün dışında kalabilir. En güzeli sinyal vermeyi kendiniz için bir alışkanlık haline getirmenizdir. Yol boş bile olsa sinyal verin bu bir ayıp değil, edepsizlik değil veya adap ve görgü kurallarına ters bir tutum değildir.

ARAÇTA YÜKSEK SESTE MÜZİK DİNLEMEK:

Diğer edepsiz ve görgü kurallarına uymayan davranış şekli budur. Tüm insanların kendileriyle aynı duyguları yaşadığını düşünen sürücü tarafından gerçekleştirilen bu tavır esasen rahatsız edici bir gürültü şeklidir ve saygısızca bir davranıştır. Araç içindeki sürücü tarafından algılandığı gibi dışarıdaki insanlar tarafından aynı şekilde algılanmamaktadır. Bunun yanında yasaktır ve ceza gerektirir.

TRAFİK IŞIKLARININ KULLANIMI:

Ülkemizde trafik ışıkları gereksiz görünmekte ve sabırsız bireylerimiz tarafından ceza otoriteleri olmadığında kurallara uyulmamaktadır. Trafik ışıkları sadece araçlar için değil, yayalar için de kullanılan bir sistemdir.  Siz kırmızı ışıkta geçtiğinde hem yayanın hakkına tecavüz etmiş oluyorsunuz hem de trafik ışıklarını bekleyen diğer sürücülerin hakkını gasp etmiş oluyorsunuz. Lütfen ışık kurallarına uyalım. Bunun yanında ışık kurallarına uymamak ceza nedenidir.

Diğer ilginç bir husus ise ışıklara yaklaşırken hız düşürülmesi gerekirken çoğu sürücü ışığa yakalanmamak için hızını artırmaktadır. Kırmızı ışık yandığında birden frene basılması sonucu kazayla veya durmayıp kırmızı ışıktan geçerek diğer bir araçla ölümcül bir kazayla sonlanmaktadır. Hatta bunu abartıp kırmızı ışık yandığı halde gazı kesmeyen ve son anda frene basan sürücülerde bulunmaktadır. Bu tavırların hepsi hatalıdır. Her ne şekilde olursa olsun saygısız bir tavırdır.

GEÇİŞ ÖNCELİKLERİ:

Birçok sürücü kendini diğer araçlara göre öncelikli hissetmektedir. Trafik hislerle değil kurallarla işleyen bir mekanizmadır. Kavşaklarda geçiş üstünlüğü herhangi bir araç bulunmuyorsa kavşak içindekine aittir. İnanın bunu 100 sürücüden 3 tanesi ancak biliyordur.  Kavşakların durumu ortada…

Işıklarda yoğun trafik olduğunda, sürücü geçiş hakkı kendinde olsa bile diğer araçların geçişini engellememek için yola girmemesi gerekebilir. Fakat bunu yapamazsınız arkanızdan 100 korna sesi ve 100 selektör işareti görürsünüz. Hâlbuki geçiş hakkı sizde bile olsa bulunduğunuz kavşak sıkışıksa diğer araçları engellememek için beklemeniz gerekir. Belirtelim ki beklememek hem saygısız bir tavırdır hem de ceza gerektirir.

Dar bir yolda veya eğimli yollarda geçiş hakkı en yüksek olan araç otomobillerdir. Bir bakıyorsunuz koskoca kamyon geçiş hakkını kendi kullanıyor.  Yine saygısız tavırlardan biridir ve hak gaspına örnektir.  İki araç eğimli ve dar bir yolda karşılaştığında yokuş aşağı gelenin yokuş yukarı gelene kolaylık sağlaması gerekmektedir.

Yeri gelmişken belirtelim sürekli sol şeridi kullanmak yasaktır. Kendinizi her ne kadar haklı görseniz ve hız kurallarına uyduğunuzu düşünseniz bile sol şeridi sürekli ihlal etmeyiniz. Arkadan sürücünün biri mutlaka gelecek ve tamponunuza sıfır bir şekilde selektör yapacaktır. Eğer hala yoldan çıkmadıysanız sağınızdan geçip önünüzde birden frene basacaktır. Dikkat edin trafikte ömrünüzde göremeyeceğiniz kadar katille yüz yüze gelebilirsiniz.

YAYALARIN GEÇİŞ HAKKI:

Yollarda koşan yayaları hiç gördünüz mü? Evet gördünüz. Yürümeye başladığınızdan beri karşıdan karşıya geçerken hep koştunuz… Neden? Çünkü yine trafik adabını bilmeyen sürücülerin saygısız tavırlarından dolayı. Araç içindekilerin, araç dışındakilerden tek farkları altlarında bulunan mekanik yapıdır.  Bu mekanik yapıyı bir tehdit unsuru olarak kullanmak saygısızlıktır. Yaya yoluna yaklaşan bir sürücü yaya geçmesin diye hızını arttırmaktadır. Yayalara yardımcı olmak bir vatandaşlık görevidir. İnsana yakışan bir tavırdır. Özellikle okul geçitlerinde 8-9 yaşındaki çocukların birden yola atladığı gerçeği varken bunun eğitimini almış sürücülerin çok dikkatli olması gerekmektedr. Buna dikkat etmek için okul geçitlerinde trafik polisi veya görevli öğrenci olmasını beklemeyiniz. Lütfen küçüklerimizin yaşam hakkına saygı gösterelim.

TAKİP MESAFESİ:

Öncelikle takip mesafesi nedir açıklayalım. Takip mesafesi iki araç arasındaki en güvenli mesafedir ve sürücü frene bastığı anda hızının yarısı kadar bir mesafede durabilmesi için gereklidir.  Trafiğe çıktığınızda bir bakıyorsunuz ki kimse takip mesafesine dikkat etmiyor. Sonra zincirleme kazalar gerçekleşiyor. Zincirleme kazaların tek sebebi takip mesafesine uymamaktır. Hem kendi canınız ve malınız için hem de diğer insanlar için lütfen takip mesafesi kurallarına riayet ediniz.

EMNİYET ŞERİTLERİ:

Emniyet şeritlerinin amacı acil durumlarda öncelikli araçların geçişlerini kolaylaştırmaktır. Bir bakıyorsunuz herkes emniyet şeridini kullanıyor. O emniyet şeridini kullanan kişilerin yakınları zarar gördüğünde hastaneye yetiştirilemeyip hayatlarını kaybettiklerinde kimi suçlayacaklar? Tabi ki herkes aynı düşüncede bomboş şerit dururken biz neden bu şeridi kullanamıyoruz?  Saygı için, toplumsal düzen için bu kurallara uyulması gerekiyor. Uyulmadığı takdirde bu bir ceza nedenidir ve yasaktır. Son düzenlemelerle ceza miktarları artırılmıştır.

DURMA VE DURAKLAMA:

Duraklama yaparken diğer sürücülerin geçişlerini engellememek gerekir. Kimse kimsenin hakkını gasp etmemelidir. Bir bakıyorsunuz araç yolun ortasında yolcu indiriyor. Başka bir araç mal indirip yüklüyor.  Dörtlüleri yakmak kimseyi ve yapılan davranışı haklı çıkarmaz. Durma, duraklama ve park etme kurallarına uygun bir şekilde diğer araçları engellemeden yapılması gerekmektedir.

ARAÇ BAKIMLARININ YAPILMASI:

Araç bakımlarını hem kişinin kendi can ve mal bütünlüğü koruması için hem de içinde yaşadığımız tabiatın zedelenmemesi, gelecek nesillere yaşanılabilir bir dünya bırakmak açısından vazgeçilmez bir davranıştır.

KORNA KULLANIMI:

Bizim kadar kornayı aktif kullanan bir toplum bulunmuyor. Kornanın amacı uyarıda bulunmaktır. Aşırı trafikte kornaya çok basıldığında trafik birden açılmayacaktır. Korna sihirli bir değnek değildir. Yakın çevrede yaşayan insanları rahatsız etmemek gerekir. Bu bir saygı unsurudur. Lütfen kornaları çok gerekmedikçe kullanmayalım.

DEĞERLENDİRME :

Görüldüğü üzere trafikte oluşmuş ve kemikleşmiş bir kültür var. Herkes hakkını kendi alma çabasında. Herkes kendi zamanını herkesin zamanından üstün görüyor ve beklemeye, bekletilmeye tahammül edemiyor. Özellikle büyük şehirlerde yaşanan kargaşaların sebebi trafiğin yoğun olmasıdır. Bu demek değildir ki trafik yoğunluğunda kimse kimseye saygı göstermesin. Uygulanacak politikalarla ve bilinçlendirme çabalarıyla bu olumsuzlukların toplumca üstesinden gelebileceğimiz ümit ediyorum.  Kurallar insanlar içindir. Toplumsal düzen içindir. Bir toplumun gelişmişliğini sadece sanayisiyle, üretimiyle ölçmek doğru değil. Bir toplumu anlayabilmek için 1 saat o ülkede araç sürmeniz yeterli olacaktır. Bütün yazılanları okuduğunuz için teşekkür ederiz…